Günlük stresin, kaygının ve baskının fiziksel yansımalarından biri olan diş sıkma (bruksizm), farkında olmadan ağız ve çene sağlığını tehdit edebilecek ciddi bir alışkanlıktır. Özellikle gece uykusunda ortaya çıkan bu durum, sadece dişlere değil; çene eklemi, baş ve boyun kasları üzerinde de olumsuz etkiler bırakabilir. Peki, geceleri farkında olmadan kendinize zarar vermenize neden olan bu rahatsızlık nedir, neden olur? İşte, diş sıkmanın 5 gizli tehlikesi ve korunma yolları…
DİŞ SIKMA(BRUKSİZM) NEDİR?
Bruksizm, kişinin özellikle gece uykusunda ya da stresli anlarda dişlerini bilinçsizce sıkması veya gıcırdatmasıdır.
Gece bruksizmi, çoğunlukla kişi farkında olmadan gerçekleşir.
Gündüz bruksizmi ise yoğun stres, öfke ya da odaklanma sırasında meydana gelebilir.
Bu alışkanlık, zamanla hem diş sağlığını hem de yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir.
DİŞ SIKMANIN ZARARLARI NELERDİR?
Diş sıkma alışkanlığı, uzun vadede vücutta birçok farklı rahatsızlığa yol açabilir. İşte en yaygın zararları:
1. Diş aşınması ve kırıkları
Sürekli sıkma ve gıcırdatma, diş minesinde ciddi aşınmalara neden olur.
Zamanla dişlerde çatlaklar, kırıklar ve hassasiyet gelişebilir.
2. Çene ekleminde ağrı ve kilitlenme
Temporomandibular eklem (TME) adı verilen çene eklemi, sürekli basınca maruz kaldığında ağrı, çıtırtı sesleri ve çene kilitlenmesi yaşanabilir.
Özellikle sabahları çene kaslarında yorgunluk hissi yaygındır.
3. Baş, boyun ve kulak ağrıları
Çene çevresindeki kasların aşırı çalışması baş ağrısına, boyun tutulmalarına ve kulak çınlamasına neden olabilir.
Bu ağrılar genellikle migren ya da sinüzit ile karıştırılabilir.
4. Diş eti ve destek doku hasarları
Uzun süreli baskı, diş etlerinin çekilmesine ve dişlerin yer değiştirmesine neden olabilir.
Dişlerin sallanması veya erken kayıplar da gözlenebilir.
5. Uyku kalitesinin bozulması
Diş sıkma gece boyunca birçok kez tekrarlanabilir. Bu da hem kişinin hem de yanında uyuyan kişinin uykusunu olumsuz etkiler.
Sabah yorgun kalkmak, odaklanma sorunları yaşamak sık görülür.
DİŞ SIKMA NEDEN OLUR?
Bruksizmin altında birçok farklı sebep yatabilir:
Stres ve anksiyete
Duygusal baskı ve öfke birikimi
Uyku bozuklukları
Eksik veya hatalı yapılmış diş dolguları/protezler
Kafein ve alkol tüketimi
Bu faktörlerin bir araya gelmesi, bilinçsizce diş sıkma davranışını tetikleyebilir.
DİŞ SIKMA İLE NASIL BAŞ EDİLİR?
Bu sorunun çözümünde hem diş hekimliği hem de psikolojik destek etkili olabilir.
İşte atılabilecek adımlar:
Gece plağı kullanımı (kişiye özel koruyucu aparatlar)
Stres ve kaygı yönetimi (nefes egzersizleri, meditasyon, terapi)
Fizik tedavi ve masaj uygulamaları
Uyku düzeninin sağlanması
Kafein ve uyarıcılardan kaçınma
Kas gevşetici egzersizler